Nguồn gốc – Khái niệm
Poka Yoke được phát triển bởi nhà tư vấn quản lý Shigeo Shingo như một phần của hệ thống sản xuất Toyota. và được biết đến với tên gọi là “Công cụ chống sai lỗi“. Là một hệ thống kỹ thuật nhằm để ngăn ngừa hàng lỗi, được sử dụng để vừa ngăn ngừa hàng bị hư hỏng trong quá trình sản xuất vừa ngăn ngừa hàng hư vì lỗi cài đặt máy móc thiết bị. Mục đích của Poka Yoke là phát hiện được những sai sót và sửa chữa ngay lập tức, loại bỏ khuyết tật tại nguồn
Hiện nay, thuật ngữ Poka Yoke bao hàm việc thiết kế mọi thứ sao cho chúng có thể được đặt cùng nhau theo một chiều nhất định, thông qua hệ thống nhận diện (đèn, biển báo, chuông, còi…) nhận diện được trục trặc khi mọi thứ vận hành không đúng.
Chức năng
Trong sản xuất, chúng ta hay gặp phải rất nhiều các loại lỗi hay sự cố như vận hành sai chức năng, máy móc đang chạy bị dừng, dầu mỡ rò rỉ; công nhân vận hành lắp ráp sai vị trí, dùng sai dụng cụ, sai vật liệu… Các lỗi dễ xảy ra khi:
- Quá trình công nghệ máy móc điều chỉnh thường xuyên
- Thiết kế sản phẩm sử dụng quá nhiều nguyên liệu
- Quy trình công nghệ phức tạp, nhiều bước…
Poka Yoke có chức năng chống sai lỗi cho mỗi hoạt động hay quá trình, bao gồm:
Phát hiện các sai lỗi, sự cố: Khi phát hiện lỗi, công cụ Poka Yoke sẽ tự động ngắt hệ thống làm việc, đồng thời báo động cho người liên quan. Việc phát hiện kịp thời giúp ngăn ngừa các sản phẩm khuyết tật, giảm thiểu các chi phí hư hỏng, bảo hành… Ví dụ: Hệ thống đèn ba màu Xanh – Vàng – Đỏ, khi máy chạy bình thường (xanh), có bất thường xảy ra (vàng) và có lỗi nghiêm trọng (đỏ).
Khắc phục lỗi, sự cố: Một khi phát hiện được lỗi, sự cố một cách nhanh nhất thì việc khắc phục cũng trở nên dễ dàng hơn. Một số hoạt động có thể tự khắc phục lỗi quá trình. Ví dụ: Thiết bị tự động chỉnh lỗi và đánh dấu lỗi chính tả.
Ngăn ngừa lỗi, sự cố: Nhờ việc dừng hệ thống và báo động, các sai hỏng lập tức được loại bỏ, các sản phẩm khuyết tật không xuất hiện.
Lợi ích mang lại
Giảm chi phí sản xuất và chi phí quản lí: Khi tỷ lệ sản phẩm khuyết tật giảm và sẽ không còn tái diễn trong tương lai, doanh nghiệp sẽ tiết kiệm được các lãng phí do sản phẩm lỗi, đồng thời có thể dành thời gian cho các hoạt động mang lại giá trị cao hơn.
Gia tăng sự hài lòng của khách hàng: Phần lớn doanh nghiệp tư nhân Việt Nam gặp phải những vấn đề tái diễn liên quan đến sản phẩm không đáp ứng được các yêu cầu khách hàng, khiến khách hàng không hài lòng và có khi hủy bỏ đơn đặt hàng. Vì thế, thông qua việc giảm đáng kể tỷ lệ lỗi từ phương pháp Poka Yoke, doanh nghiệp sẽ luôn cung cấp đến khách hàng những sản phẩm tốt nhất và làm tăng sự hài lòng của khách hàng.
Giúp doanh nghiệp mở rộng sản xuất dễ dàng hơn: Một công ty với sự quan tâm về cải tiến quy trình và loại trừ nguồn gốc gây khuyết tật sẽ có được sự hiểu biết sâu sắc hơn về những rủi ro tiềm tàng trong dự án mở rộng quy mô sản xuất. Vì vậy khi công ty mở rộng sản xuất, các rủi ro ít có khả năng xảy ra và nếu có xảy ra thì sẽ được nhanh chóng giải quyết.
Ai Le