Độ lệch chuẩn ( Standard Deviation) là gì?
Như đã tìm hiểu ở bài Six Sigma trước, phương pháp Six Sigma giúp quan sát và tìm ra những điểm dao động trong quy trình. Vậy bằng cách nào có thể tìm ra được những điểm giao động đó?
Độ lệch chuẩn hay còn gọi là Standard Deviation là đáp án cho câu hỏi này.
Độ lệch chuẩn là một giá trị dùng để đánh giá sự biến động, phân tán của các giá trị so với giá trị trung bình trong tập dữ liệu. Nếu giá trị của nó lớn nghĩa là sự biến thiên của các giá trị quan sát xung quanh giá trị trung bình càng lớn và ngược lại.
Công thức tính độ lệch chuẩn?
Sau khi tìm hiểu về cách tính độ lệch chuẩn mình phát hiện ra có tới 2 công thức và phân vân rất nhiều tại sao lại như vậy?
Công thức thứ 1 là: “Standard Deviation for Population Data”- tạm dịch là độ lệch chuẩn cho tổng thể

Trong đó:
σ: là độ lệch chuẩn tất cả dữ liệu
μ : giá trị trung bình
N: Tổng số dữ liệu.
Công thức thứ 2 là : “Standard Deviation for sample Data”- tạm dịch là độ lệch chuẩn cho một nhóm mẫu:

Trong đó:
S: Độ lệch chuẩn của một nhóm mẫu
X: giá trị trung bình của nhóm mẫu
N: Tổng số dữ liệu của mẫu.
Thực tế, công thức số 1 có độ chính xác cao hơn vì phản ánh tình trạng thực tế của lô hàng. Do giá trị được tính dựa trên tất cả các dữ liệu và điều này là rất tốn kém và bất khả thi
Trong khi đó, nếu sử dụng công thức thứ 2 sẽ giúp tiết kiệm chi phí rất nhiều. Vì chúng ta sẽ lấy một cỡ mẫu nhất định, và kết quả được dùng để đánh giá cho toàn bộ lô hàng. Đây là một phương án khả thi.
Tại sao cần tính độ lệch chuẩn?
Từ giá trị tính được, chúng ta biết được tình trạng dao động của tập dữ liệu và phát hiện những điểm bất thường. Sau đó sẽ tiếp tục đi GEMBA, để quan sát sự bất thường đó.
Lấy một ví dụ minh họa:
Sau một kì kiểm tra toán giữa kì của lớp X, điểm trung bình của lớp là 70/100, độ lệch chuẩn là 2 điểm. Kết quả cho thấy rằng đây là một kết quả tốt, mặt bằng chung của các học sinh không chênh lệch nhiều (Less Devisation)
Mặt khác, nếu giá trị trung bình vẫn là 70/100, nhưng độ lệch chuẩn là 30 điểm. Điều này cho thấy mặt bằng chung của học sinh lớp X không đều (More Devisation), có bạn học rất xuất sắc và có bạn học rất yếu. Cô giáo cần tìm hiểu về nhóm học sinh điểm thấp để tìm hiểu nguyên nhân đến từ đâu và cải thiện tình trạng học tập của lớp X.
Từ một ví dụ nhỏ để minh chứng cho vai trò cần thiết của độ lệch chuẩn trong quá trình điều tra tìm nguyên nhân hay kiểm soát một quy trình nào đó.
Hãy cùng nhau tìm hiểu về những hữu ích của Six Sigma ở những phần tiếp theo nhé.
Han Vo
1 thought on “Độ lệch chuẩn là gì?”