“Brainstorming”, chắc hẳn đây là cụm từ khá phổ biến và quen thuộc mà chúng ta đã nghe qua ít nhiều. Bài viết dưới đây sẽ giúp các bạn hiểu kỹ, nắm rõ hơn về đặc điểm, yêu cầu, kỹ thuật, cách thức tiến hành và sử dụng thật hiệu quả phương pháp này.
Brainstorm là gì?
Brain = não, Storm = bão, hai từ này thì chắc là tiếng Anh căn bản ai cũng biết, nhưng ghép lại với nhau để chuyển thành tiếng Việt thì nghe có hơi kì kì. Bão não, công não, tập kích não là một số cụm từ mà chúng ta có thể tìm thấy khi tìm kiếm trên Google. Ở đây, mình sẽ dùng từ gốc Brainstorm cho thân thuộc.
Từ “Brainstorm” được phát minh bởi ông trùm ngành quảng cáo Alex Faickney Osborn, xuất hiện đầu tiên trong quyển sách của ông này từ những năm 1948. Osborn, sau khi gặp phải vấn đề về ý tưởng quảng cáo từ sự bế tắc của lớp nhân viên, đã quyết định gom tất cả bọn họ vào một phòng và vắt kiệt bất cứ ý tưởng nào được nêu ra.
Theo Wikipedia: Brainstorm là một phương pháp đặc sắc dùng để phát triển nhiều giải đáp sáng tạo cho một vấn đề. Phương pháp này hoạt động bằng cách nêu các ý tưởng tập trung trên vấn đề, từ đó, rút ra rất nhiều đáp án căn bản cho nó.
Hay: “Là quá trình sáng tạo nhằm tìm ra giải pháp hoặc ý tưởng mới thông qua hoạt động trao đổi của nhóm một cách “kịch liệt” và “tự do”. Mỗi thành viên đều được khuyến khích nghĩ đến đâu, nó đến đó và tìm ra càng nhiều ý tưởng càng tốt, cho dù ý nghĩ đó điên rồ hay kém khả thi thế nào đi chăng nữa. Việc phân tích, bàn luận hoặc chỉ trích/bình luận chỉ được phép thực hiện khi buổi họp này kết thúc và chuyển sang giai đoạn đánh giá kết quả.” – nguồn: Nikki Nguyen.
Đặc điểm và yêu cầu của Brainstorming
Thành phần tham gia: Có thể tiến hành bởi một hay nhiều người. Tuy nhiên, thường thì phương pháp này sẽ hiệu quả hơn cho nhóm làm việc bởi vì cơ sở hoạt động của nó dựa trên việc tạo ra càng nhiều ý tưởng liên quan từ nhiều góc nhìn và nhiều cấp độ càng tốt. Số lượng người tham gia nhiều sẽ giúp cho phương pháp tìm ra lời giải được nhanh hơn hay toàn diện hơn nhờ vào nhiều góc nhìn khác nhau bởi các trình độ, trình tự khác nhau của mỗi người.
Dụng cụ: Tốt nhất là thể hiện bằng một bảng viết cho mọi thành viên đều đọc rõ tình trạng của hoạt động Brainstorm. Nếu tiến hành cá nhân hay vài người thì có thể thay thế bằng giấy viết. Ngày nay, người ta có thể tiến hành bằng cách nối các máy tính cá nhân vào chung một mạng làm cùng tiến hành việc Brainstorm. Bằng cách này những người ở xa nhau cũng có thể tham gia và việc Brainstorm còn được giúp đỡ bởi các phương tiện mạnh của tin học như là các kho dữ liệu, từ điển trực tuyến, và các máy truy tìm.
Định nghĩa vấn đề: Vấn đề muốn giải quyết phải được xác định thật rõ ràng, phải đưa ra được các chuẩn mực cần đạt được của một lời giải đáp. Trong bước này thì vấn đề sẽ được cô lập hóa với môi trường và các nhiễu loạn. Nói theo cách chuyên môn đây là bước đầu tiên xác định nội hàm của vấn đề và xác định các khả năng, các điều kiện cần hay đủ của một lời giải.
Tập trung vào vấn đề: Tránh các ý kiến hay các điều kiện bên ngoài có thể làm lạc hướng buổi làm việc. Trong giai đoạn này người ta thu thập tất cả các ý niệm, ý kiến và ngay cả các từ chuyên môn có liên quan trực tiếp đến vấn đề cần giải quyết (thường có thể viết lên giấy hoặc bảng tất cả). Những ý kiến này đều được xem là có vai trò ngang nhau không phân biệt chi tiết lớn nhỏ. Việc ghi chép ra cũng không nhất thiết phải liệt kê hay sắp xếp theo trình tự nào hết. Có thể mở rộng, phát triển thêm thông qu việc kết hợp nhiều ý tưởng để tạo ra ý tưởng mới, đặt ý tưởng trong những điều kiện khác thường và đối nghịch…
Loại bỏ các chi tiết cảm tính không liên quan: Không được phép đưa bất kì một bình luận hay phê phán gì về các ý kiến hay ý niệm trong lúc thu thập. Những ý tưởng thoáng qua trong đầu nếu bị các thành kiến hay phê bình sẽ dễ bị gạt bỏ và như thế sẽ làm mất sự tổng quan của buổi tập kích não. Ngoài ra, thành viên tham gia không được dù chỉ là tỏ thái độ cử chỉ chán chường, lãng ý, hay khinh khỉnh đối với các ý kiến đóng góp.
Khuyến khích tinh thần tích cực: Mỗi thành viên cần thực sự cố gắng đóng góp và phát triển các ý kiến tùy theo trình độ, khía cạnh nhìn thấy riêng và không giới hạn cách nhìn của mỗi thành viên.
Đặt ra những giới hạn và luật lệ khi Brainstorming: Việc liệt kê các ý tưởng một cách lan tràn sẽ dễ dẫn tới đi quá xa vấn đề cần giải quyết (Ví dụ như lấy ý tưởng quảng cáo bột giặt thì không cần phải suy nghĩ đến việc phát triển ra tình hình thế giới). Nhưng cũng lưu ý rằng nếu giới hạn quá nhỏ thì sẽ làm giới hạn luồng ý tưởng.
Các bước tiến hành và một số lưu ý
Brainstorming hiệu quả (Phần 2/2)
Ai Le
9 thoughts on “Brainstorming hiệu quả (Phần 1/2)”